دو انجمن صنفی مستند سینمای ایران، انجمن مستندسازان و انجمن تهیهکنندگان سینمای ایران، موضعشان را نسبت به بخش مستند، جشنوارهی فیلم فجر سال جاری، مطرح کردند. در بیانیهی مشترکی که از سوی این دو صنف خانهی سینما منتشر شده، آمده است:
دبیر جشنوارهی فیلم فجر در مصاحبهی مطبوعاتی اعلام کرد امسال جشنوارهی فیلم فجر با نمایش فیلمهای بالای هفتاد دقیقهای دارای بخش مستند خواهد شد. پیوستن بخش سینمای مستند به جشنوارهی فیلم فجر را در جهت رونق سینمای مستند ایران مثبت ارزیابی میکنیم. اما اختصاص این بخش را تنها به فیلمهای بالای هفتاد دقیقه تصمیم نادرستی میدانیم.
سینمای مستند ایران به علت انسداد بازار مصرف داخلی و خارجی که مانع رشد بخش خصوصی در سینمای مستند است بیشتر دارای آثار کوتاه مدت (حدوداً ۳۰ دقیقه) و میان مدت (حدود پنجاه دقیقهای) است. در حالی که تعداد فیلمهای بالای هفتاد دقیقهای بسیار کم است. از طرفی سرمایهگذاری فیلمهای کوتاه و میان مدت معمولا توسط مستندسازان و تهیهکنندگان بخش خصوصی صورت میگیرد که در بازار بستهی سینمای مستند ایران سرمایهگذاری کردهاند و نیاز به دیده شدن و حمایت دارند. در حالیکه معمولا فیلمهای بالای هفتاد دقیقه را مراکز دولتی به ویژه مرکز گسترش سینمای مستند سرمایهگذاری کرده است که از بودجهی دولت بهره میبرد و نیاز به حمایت ندارد.
جشنوارهی فیلم فجر با اختصاص بخش سینمای مستند به آثار بالای هفتاد دقیقهای در واقع بخش اعظم آثار کیفی سینمای مستند ایران را از عرصهی رقابت و رونق محروم میکند و به بخش خصوصی در این شاخهی سینمائی آسیب میزند.
پیشنهاد این است که از میان آثار مستند تولیدی سال ۹۰ و سال ۸۹ (که جشنواره فجر بخش مستند نداشت) آثار برتر - فارغ از مدت اثر- نامزد و داوری شوند. این مهم نیست که تنها دو جایزهی اصلی به بهترین کارگردانی، بهترین تهیهکنندگی داده میشود و جوایز بهترین تدوین، بهترین فیلمبرداری و بهترین پژوهش به صورت دیپلم افتخار باشد. آنچه اهمیت دارد این نکته است که آثار مستند فارغ از مدت اثر و از میان تمامی آثار تولیدی سینمای ایران انتخاب، نامزد، و داوری شوند. اعلام شده است در تصمیمگیری برای بخش مستند جشنوارهی فجر با نمایندگان صنفی سینمای مستند مشورت شده است. در این فرصت اعلام میکنیم که شاخهی سینمای مستند ایران تنها دو انجمن صنفی دارد که امسال، مثل همهی سالها، برای تعیین سیاستهای بخش مستند جشنوارهی فیلم فجر با هیچ کدام از این دو انجمن مشورت نشده است.