نهمین جشنواره فیلم یاری طی روزهای 25 تا 27 سپتامبر به کوشش انجمن یاری در سینمای قدیمی Slottsbiografen شهر اپسالا در سوئد برگزار شد.
رخشان بنی اعتماد، پوران درخشنده و شهاب حسینی میهمانان ایرانی این جشنواره بودند که با سخنان رضا باقر، فیلمساز ایرانی تبار ساکن سوئد آغاز به کار کرد. رضا باقر در سخنان کوتاه خود به حضور چشمگیر زنان در تمامی عرصه های هنری و اجتماعی ایران اشاره کرد و آن ها را امید مردم خاورمیانه برای رسیدن به آزادی و رهایی دانست.
فیلم های مستندی که امسال در این جشنواره به نمایش درآمدند عبارت بودند از: مادرم ایران (مایر حسین کیانی)، مهربانو (مهدی باقری)، حیاط خلوت خانه خورشید (رخشان بنی اعتماد)، ما نیمی از جمعیت ایرانیم (رخشان بنی اعتماد)، بخارای من (لاله برزگر)، در یک اتاق بسته (امیرعلی عبایی)، نقل گردآفرید (هادی آفریده)، مشی و مشیانه (حسن نقاشی)، تهران انار ندارد (مسعود بخشی) و دختر مگسی (روناک قیصری).
بنی اعتماد در جلسه ی پرسش و پاسخ پس از نمایش دو فیلم مستندش، با اشاره به گردهمایی هفتگی مادران عزادار در پارک های تهران، از ایرانیان حاضر در جلسه خواست در هر کجای جهان که هستند این آئین را هر شنبه به جا بیاورند. او که با شالی سبز به نشانه ی همبستگی با مردم معترض به نتیجه ی انتخابات ایران در جشنواره حاضر شده بود، همچنین از آنها خواست به یاد جان باختگان جنبش اعتراضی مردم ایران، یک دقیقه سکوت کنند.
وی همچنین درباره ی تاثیری که سینمای انتقادی و اجتماعی می تواند بر بدنه ی جوامعی چون ایران بگذارد گفت:"در جامعه ای که گوش شنوا، و چشم بینا برای دیدن واقعیت ها وجود ندارد، سعی می کنیم با ساختن این مستند ها فضایی به وجود بیاوریم که این مسائل و مشکلات دیده و شنیده شود." به اعتقاد بنی اعتماد کار فرهنگی مثل ریختن قطرات آب بر یک صخره ی بزرگ خواهد بود و ادامه داد:"با یک اثر فرهنگی- هنری نمی شود یک تحول عظیم به وجود آورد، ولی به مرور زمان می تواند تاثیرگذار باشد و تغییراتی به وجود بیاورد." او با اشاره به این که طرح مسائل مربوط به زنان در جامعه ی ما معمولاً به حیطه ی ممنوعه رانده می شود و فضایی برای طرح مسائل زنان وجود ندارد، درباره ی ساخت فیلم مستند ما نیمی از جمعیت ایرانیم توضیح داد:" گرچه فعالیتی که فعالان حقوق زن قبل از انتخابات در ایران کردند بسیار در بالا بردن سطح شناخت کاندیداهای ریاست جمهوری نسبت به مسائل زنان موثر بود، ولی جمع شدن این موضوعات در کار هم فضایی تازه تر برای شناخت آنها بود." این فیلمساز با اشاره به مشکلات مستندسازان در ایران گفت:"مثالی را که در ادبیات فارسی به مادران اطلاق می شود، من برای مستندسازان به کار می برم. آنها عاشقان بی عار هستند."
وی با یادآوری این که از فیلم های مستند در ایران حمایت نمی شود، توضیح داد:"فیلمی که دیدید با سرمایه ی شخصی من ساخته شده، اما اجازه ی نمایش نگرفت. من آن را به قصد آگاه سازی عمومی ساخته بودم و منظورم از نمایش عمومی اصلاً این نبود که در تلویزیون ایران به نمایش در بیاید. چراکه تلویزیون جمهوری اسلامی جای طرح واقعیت ها نیست. تصویری که می دهد اصلاً ربطی به واقعیت اجتماع ندارد. من تصمیم داشتم برای این فیلم مجوز نمایش خانگی بگیرم که نشد. به این ترتیب من آن را به طور مجانی تکثیر کردم و خواهش کردم که به دست هرکسی که می رسد آن را تکثیر کند."
در این فیلم، سه نامزد از چهار نامزد نهمین دوره ی انتخابات ریاست جمهوری به جز محمود احمدی نژاد حضور دارند. کارگردان این فیلم گفت:"من از آقای احمدی نژاد نیز به عنوان یکی از چهار نامزد ریاست جمهوری برای حضور در این فیلم دعوت کردم، اما دفتر ایشان از من خواست به دلایل امنیتی برای انجام این کار به کاخ ریاست جمهوری بروم. من فکر کردم که برای ایشان نیز باید شرایطی مساوی با سه نامزد دیگر وجود داشته باشد. این تفاوت را خلاف عرف و قراری دیدم که برای ساخت مستند خود گذاشته بودم. پس گفت و گو با ایشان انجام نشد."
پوران درخشنده در جلسه ی پرسش و پاسخی که پس از نمایش فیلمش در استکهلم برگزار شد درباره ی مشکلات کارگردانان زن به ویژه در حیطه مستندسازی گفت:" بیشترین مشکل کل فیلمسازان، چه زن و چه مرد این است که مسائل و مشکلاتی را که می خواهیم به تصویر بکشیم نمی توانیم و این مشکل بزرگی است. برای کارگردانان زن این مشکل و موانع به ویژه درحوزه ی مسائل زنان پررنگ تر است."
وی عدم نمایش فیلم های مستند را در تلویزیون ایران از دیگر مشکلات مستندسازان یاد کرد و گفت:"هدف تلویزیون بیشتر این است که مخاطب خود را سرگرم مجموعه های تلویزیونی کند تا فیلم های مستندی که واقعیت های اجتماع را نشان می دهد."