سومین نمایشگاه مهرداد اسکویی و کارگروه کارت پستالهای تاریخی با عنوان انسان ایرانی در صد سال پیش به روایت کارت پستالهای تاریخی، همزمان با افتتاحیهی همایش انسانشناسی هنر اصفهان در محل حوزهی هنری اصفهان برپا میشود.
همایش انسانشناسی هنر با همکاری موسسهی انسانشناسی و فرهنگ و دانشگاه هنر اصفهان از ۶ تا ۸ اردیبهشت ماه جاری در شهر اصفهان برگزار میشود و شامل برنامههایی همچون سخنرانی، کارگاه آموزشی، نمایش فیلمهای مستند و پانلهای تخصصی است. ۴ نفر از اعضای کارگروه پژوهشی کارت پستالهای تاریخی از جمله مژگان الماسیان و اشکان امینیان، کوروش شبگرد و مهرداد اسکویی در طی این نمایشگاه در اصفهان حضور خواهند داشت.
در اعلام برگزاری این نمایشگاه آمده است: "اغلب برای بسیاری از ما پیش آمده است که درطول عمرمان یکبار هم که شده، با فرستادن کارت پستالی، دوستی، آشنایی و عزیزی را در لذت سفر با خود شریک کرده باشیم، سلامی رسانده، جشنی را تبریک گفته و یا تنها خواسته باشیم او را در بخشی از زیباییهای زندگی، هرچند بهگونهای لحظهای و کوتاه سهیم کرده باشیم. اما شاید کمتر این اندیشه به ذهنمان خطور کرده باشد که این لحظههای زیبا و خاطرات بسیار کوتاه تا چه اندازه دیرپا و جاودان هستند و هرچه قدر هم که غبار فراموشی و گذر زمان چهرهی آنها را فرو پوشیده باشد، باز هم بهسادگی در ذهن ما قابل بازیابی هستند و میتوانند خاطرات پیشین را تمام و کمال پیش روی ما نهند. شاید کمتر به این فکر افتاده باشیم که این کارتهای پستی محبوس شده در آلبومهای شخصی چگونه بخشی از گذشتهی ما را بیکموکاست و بدون هرگونه شایبهی فراموشی و تحریف در خود حفظ کردهاند. گذشتهای که شاید بهتمامی، به ما تعلق نداشته باشد، اما خاطرهای از آن ما را هم در زمرهی صاحبان پرشمار آن قرار میدهد. باری ما هنگامی که خواستهایم در گذشتهای دور یا نزدیک پیامی محبت آمیز را بر پشت کارت پستالی برای عزیزی از جایی دور ارسال کنیم، ناخودآگاه بخشی از باورها، مشترکات و ذهنیات همگانی و چشماندازهای عصر خویش را در تصویری کوچک به گونهای شگفت انگیز فشرده کردهایم. تنها با یک فاصلهگیری زمانی و تاریخی میتوانیم بار سنگینی را که این کارتهای کوچک و نحیف در طول زمان بر دوش کشیدهاند تشخیص دهیم. این کارتها توشههایی از ابدیت هستند؛ ابدیت یک لحظه، یک احساس و یک خاطره که در یک آن توسط دوربین یک عکاس برای همیشه در قاب عکس محبوس شده است. اولین کارت پستال تصویری که تا کنون شناخته شده کارتیست که با دست طراحی و نقاشی شده و سال ۱۸۴۰ در لندن برای نویسندهای به نام Theodore Hook با تمبر یک پنی ارسال گردید که آغازی شد برای ارسال انواع متفاوتی از کارت پستالها در شکلها و اندازههای مختلف در سراسر دنیا که تا به امروز ادامه دارد.
کارت پستالها برای ما جایی میان خاطره و تاریخ باز کردهاند. جایی که خاطره و تاریخ را یارای گام نهادن به آن نیست. خاطره از آن رو که تنها بخشی از شخصیترین واقعیت مربوط به گذشته را به دست میدهد و تاریخ از آن رو که پرمدعاتر و حجیمتر از آن است که بتواند چنین جایی را در شاهنشین چشم زمان اشغال کند. آنچه ما اکنون در پی آنیم تلاشی است برای فراخواندن بخشی از تاریخ که نه در حافظهی شخصی ما میگنجیده است و نه تاریخنگاری کلاسیک و سنتی دغدغهی حفظ آن را داشته است. جزئیات و غنای سرشار عکسها که یک واقعیت را با تمامی ملحقات ریز و درشتش بدون هر گونه دستکاری و تحریف پیش چشم ما میگذرد امتیاز این اسناد مصور تاریخی است که هر از چند گاهی با توضیحی کوتاه از سوی فرستندگان کارتها نیز همراه شده است. کوشیدهایم تا با قرار دادن هر یک از این مناظر فرهنگی، اجتماعی و طبیعی در یک بستر وسیعتر تاریخی روزنههایی را که هرکدام از این عکسها به روی ما باز میکنند تبدیل به افقهایی گستردهتر کنیم، تا طبیعت، فرهنگ، مردم، سیاست و هنر برای نخستین بار به ملاقات هم بیایند. آنچه در این نمایشگاه در مقابل دیدگان کنجکاو شما قرار میگیرد شمهای از تلاش ما برای بازخوانی تاریخ فرهنگی و اجتماعی این سرزمین کهن است."
کارگروه کارت پستالهای تاریخی با مدیریت مهرداد اسکویی در تابستان ۱۳۸۹ بهمنظور گردآوری کارت پستالهای تاریخی و پژوهش پیرامون آن تشکیل گردید و از آن هنگام تا کنون با برگزاری جلسات هفتگی منظم به بررسی کارت پستالها و ارائهی مطالبی پیرامون دلالتهای تاریخی، فرهنگی و اجتماعی آن، با تکیه بر منابع تاریخی و علمی پرداخته است. افراد کارگروه پژوهشی عبارتند از: رزیتا انواری (کارشناسارشد مردمشناسی)، زینب علیزاده (کارشناسارشد باستانشناسی)، مژگان الماسیان (مدیر اجرایی و مترجم متون تحقیقاتی)، معصومه الماسی ماشک (مردمشناس و دبیر جلسات تحقیق)، مهدخت ابولفتحی (کارشناسارشد سندشناسی) و آقایان دکتر شهرام امینیان (پزشک و پژوهشگر تاریخ و ویراستار علمی مجموعه)، اشکان امینیان (کارشناسارشد تاریخ و نسبشناس)، دکتر بابک روحالامینی (پژوهشگر تاریخ ایران پس از اسلام و ویراستار علمی مجموعه)، دکتر علی کالیراد (پژوهشگر تاریخ اسلام)، محمد غفوری (کارشناس ارشد تاریخ ایران و ویراستار ادبی مجموعه)، کوروش شبگرد (گرافیست، عکاس و مدیر هنری کارگروه)، ویلیام یانگ (مدیر بخش بینالملل)، رضا میرجعفری (امور نمایشگاهها) و مهرداد اسکویی (مستندساز، عکاس، پژوهشگر و مدیر کارگروه).
اسکویی در همایش انسانشناسی هنر دو کارگاه آموزشی با عنوان عکاسی چهره در محیط باز و شیوههای مستندسازی با نگاه به مستندهای انسانشناسی برپا میکند و همچنین فیلمهای مستند این مستندساز با عنوانهای روژگیران، بیوه مرد و آخرین فیلم این فیلم ساز با عنوان آخرین روزهای زمستان در این سمینار علمی پژوهشی بهنمایش در میآید.