فیلم مستند"تهران هزار داستان"به کارگردانی"سیداحمد میراحسان"، بعدازظهر روز گذشته ـ30 تیرماه ـ از سوی انجمن تهیه کنندگان مستند در خانه ی هنرمندان به نمایش درآمد و با حضور کارگردان مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
میراحسان این فیلم را در ارتباط با داستان نویسی مدرن ایران در صدسال اخیر و شهر تهران معرفی کرد و گفت:"این فیلم در قالب مجموعه ای ساخته شد که قرار بود در آن ارتباط هنرهای مختلف و تهران مورد بررسی قرار بگیرد و در قالب آن مجموعه، بهمن کیارستمی فیلمی درباره مجسمه سازی و تهران و پیروز کلانتری هم فیلمی درباره شعر در تهران ساختند."او با بیان این که از ابتدا قصد داشته ساختار این فیلم را براساس رابطه ی شهرزاد قصه گو و شهریار طراحی کند، افزود:"در واقع این فیلم به شکلی چند لایه ساخته شده است. من در ابتدا فکر می کردم که باید این داستان با روایت سیمین دانشور آغاز شود، اما متاسفانه به هنگام شروع فیلم برداری ایشان درحال بسیار بدی به سر می بردند و در بیمارستان بستری بودند، لذا امکان حضور ایشان در فیلم برایمان میسر نشد."او ادامه داد:"طی صدسال گذشته سینما به نوعی در تکامل داستان گویی برای ما جایگزین شهرزاد شده و ما بیشتر به قصه هایی که سینما می گوید گوش می کنیم."
میراحسان همچنین به حضور پانته آبهرام در این فیلم اشاره کرد و درباره ی علت حضور او در این مستند گفت:"پانته آ بهرام پیش از این در قالب نمایشی به کارگردانی بهرام بیضایی نقش شهرزاد را ایفا کرده بود و همین مسئله موجب شد که تصمیم بگیرم این نقش را به او محول کنم."این منتقد و مستندساز در بخش دیگری از این نشست، اظهار کرد:"با ساختن یک یا حتی ده مستند درباره تهران نمی توانیم به تمام مواردی که در این شهر وجود دارد، بپردازیم و برای این کار شاید لازم باشد که سریالی با بیش از صد قسمت بسازیم. لذا در ساخت این فیلم ما به هیچ عنوان در پی آن نبودیم که تمام موارد را بررسی کنیم بلکه تنها قصد داشتیم مواردی که در این ارتباط با این موضوع از اهمیت بیشتری برخوردارند را به تصویر کشیم و یکی از این موارد هم پرداختن به موانعی بود که بر سر راه کارهای هنری قرار دارد."
میراحسان در بخش دیگری از این نشست هم به مسئله کارت هایی که مستندسازان در سطح دنیا از آن ها استفاده می کنند اشاره کرد و گفت:"در تمام دنیا مستندسازان دارای کارت هایی خاص هستند که با استفاده از آنها می توانند به راحتی به فعالیت بپردازند. اما متاسفانه در ایران چنین کارت هایی وجود ندارد و مستندسازان دایم باید مجوز خود را به مراجع مختلف نشان دهند و همین مسئله می تواند بازتابی از وضعیت هنر در جامعه ما باشد."این مستندساز در پاسخ به سوالی که مبنی بر میزان رضایت او از فیلم ساخته شده مطرح شده بود، هم اظهار کرد:"همواره برای تبدیل ایده های ذهن به واقعیت یا با کمی مشکل مواجه می شویم و یا جریانات موجود به ما کمک می کنند و آن ایده به شکل بهتری درمی آید. نکته ی دیگر آن که ما برای نشان دادن آن چه که لازم است با برخی دردسرها و محدودیت ها مواجهیم. من نمی دانم این دردسرها کی پایان می گیرد، اما اصلا قبول ندارم که در پس آنها آرمانی وجود داشته باشد. متاسفانه در برخی موارد، ممیزی هایی که صورت می گیرد تبدیل به نوعی بیماری و خودخواهی شده و قصد دارد که سلیقه ای خاص را تلقین کند. متاسفانه ممیزی و سانسوری که ما گرفتار آن هستیم در موارد متعددی نه دغدغه ی اخلاق دارد نه دغدغه ی دین و تنها نوعی خودخواهی محسوب می شود که این گرفتاری هم از دوران رضاشاه ایجاد شده است."
و ی در ادامه با بیان این که گاه ممیزی های صورت گرفته و اصلاحات وارد به فیلم ها به گونه ای حیرت آمیز صورت می گیرد، افزود:"این مسئله در نهایت فیلم سازان را مجبور به خودسانسوری می کند و شاید در این فیلم هم اگر برخی قسمت ها حذف نمی شد، روشنی و وضوح این اثر بیشتر می شد."او در پاسخ به سوال دیگری که مبنی بر آشفتگی فیلم مطرح شده بود، عنوان کرد:"این فیلم اساسا و به شکل آگاهانه قصد دارد که کولاژی از آشفتگی های شهر را به نمایش بگذارد."میراحسان همچنین اظهار کرد:"همواره برای فیلم برداری با محدودیت های مختلف مواجه می شویم. حال آن که این محدودیت ها به هیچ عنوان شایسته مملکتی با فرهنگ و اعتقادات ما نیست. اگر فیلم سازی در فیلم مشکلات را به نمایش می گذارد نه تنها نباید به سرکوب او بپردازیم، بلکه حتی لازم است که از او تشکر هم کنیم."
این مستندساز در بخش پایانی صحبت هایش هم درباره غیبت برخی نویسندگان در این فیلم گفت:"ما در مدت زمان پنجاه دقیقه نمی توانستیم پذیرای تمام نویسندگان باشیم، اما سعی کرده ایم که از تمام نویسندگان مهمی که در اکثر آثار خود به تهران پرداخته اند؛ استفاده کنیم. البته طبیعتا برخی از این افراد در آن دوران به دلیل بیماری، سفر و ... امکان حضور در فیلم را نداشتند، اما به هرحال ما از تمام نویسنده های مهمی که درباره تهران نوشته اند و محدودیتی برای حضورشان وجود نداشته؛ استفاده کرده ایم."

 عکس: رای بُن مستند؛ ثنائی(پشت صحنه ی مستند" تهران هزار داستان)