در سراسر دنیا مهم ترین حامی، تولیدکننده و بهره برنده از سینمای مستند تلویزیون است. به همین دلیل بزرگ ترین گنجینه های مستند را می توان در شبکه های BBC، RTL، TF، NHK و ... یافت. اما ظاهراً مسئولان تلویزیون ایران در طول سال های متمادی علاقه ی چندانی به نمایش و استفاده از انواع تولیدات مستند ندارند، اگر هم روی تولیداتی دست گذاشته اند اغلب فیلم های مناسبتی بی بو و خاصیت بوده اند، یا یک راست رفته اند سراغ حیات وحش و آثار غیرایرانی.
می خواهم بپرسم در طول شش روز برگزاری جشنواره کدام یک از مسئولین یا کارشناسان سازمان صدا و سیما در سینما فلسطین حاضر شدند تا حداقل، محض کنجکاوی با وضعیت بخشی از سینمای مستند ایران آشنا شوند؟ و اگر حاضر بودند حاصل آن چه بود؟ آیا رفتن به سینما فلسطین و دیدن مستندهای داخلی دشوارتر و وقت گیرتر از سفر به نقاط مختلف جهان برای خرید فیلم ها و سریال های خارجی است؟ آیا این سفرها و فیلم ها ارزان تر تمام می شود؟ کیفیت تمام آثار خریداری شده، فوق العاده است؟ معنی بهره وری و حمایت از تولید داخلی همین است؟ انگار باید مثل سال های پیشین همچنان نمایش تولیدات مستقل سینمای مستند را در تلویزیون فراموش کرد. خوشبختانه خرید و نمایش فیلم های مستند آن چنان هزینه ای هم برای صداوسیما ندارد که این گونه از آن طفره می روند.
به گواهی بسیاری از مطلعان، طی سه سال گذشته در سازمان صدا و سیما فیلم های نود دقیقه ای بسیاری تولید شده که به دلیل کیفیت بسیار پایین، بخشی از آنها غیرقابل پخش هستند. در این زمینه ارقامی بین 50 تا150 فیلم شنیده می شود. در حالی که اگر تمام فیلم های مستند همین جشنواره ی سینما حقیقت با بالاترین قیمت خریداری شود، به اندازه 10 فیلم نود دقیقه ای هزینه ندارد. حالا با محاسبه ی هزینه و فایده ببینید، کدام به صرفه تر است، در این بین ارزش های فرهنگی را هم اصلاً فراموش می کنیم.
از طرفی اقبال و توجه به نمایش مستندهای مستقل باعث می شود بخشی از هنجارها و ناهنجاری های جامعه با نگاهی غیرتکراری در صدا و سیما مطرح شود که حتماً منافع بسیاری دارد و زیان آن هم کمتر از شنیدن همین حرف ها از زبان دیگران است. به طور قطع کیفیت بسیاری از فیلم های مستند اجتماعی کشور هم از برنامه هایی مانند "شوک"، به مراتب بالاتر است.
جواد شمقدری، معاونت سینمای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وقتی برای دیدار از جشنواره ی سینما حقیقت به سینما فلسطین آمد، به تعاملات آینده ی آن معاونت و سازمان صدا و سیما برای گسترش نمایش و توجه به سینمای مستند اشاره کرد. امیدوارم، هرچند گذشته حرف های دیگری دارد.