چگونه بهترین و بیشترین بهره‌برداری را از بازار ایدفا، ازجمله مهم‌ترین و بزرگ‌ترین بازارهای فیلم مستند داشته باشیم.
تا گشایش جشنواره بین‌المللی فیلم‌های مستند آمستردام (ایدفا) تنها یک روز باقی است. امسال جشنواره ایدفا سی‌امین سال خود را از تاریخ ۱۵ الی ۲۶ نوامبر (۲۴ آبان الی ۵ آذر) برگزار می‌کند. جشنواره ایدفا از بخش‌های مختلف Docs for Sale،IDFA Forum، IDFA Bertha Fund، IDFAcademy و IDFA DocLab تشکیل می‌شود. بخش Docs for Sale یا همان بازار نه‌تنها یکی از بخش‌های مهم جشنواره ایدفا بلکه یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بازارهای فیلم‌های مستند در جهان است.
ایدفا برای کسانی که اولین حضور خود در مارکت را تجربه می‌کنند دستورالعملی آماده کرده است تا آن‌ها بتوانند بیشترین و بهترین بهره‌برداری را از حضور در بازار داشته باشند. همچنین در گفت‌وگو با سلما عبدالا، مدیرعامل شرکت Autlook Film Sales در مورد بهترین شیوه‌های برنامه‌ریزی برای حضور در بازار ایدفا پرسش کرده است که خواندن پیشنهادهای او خالی از لطف نیست.

پیشنهادهای ایدفا برای حضور موفق در بازار جشنواره
پیش از شروع جشنواره
• پیش از شروع جشنواره اولین کاری که باید انجام دهید این است که آنلاین باشید و اخبار مربوط به جشنواره را دنبال کنید.
• بخش Industry Program را چک کنید و قرار ملاقاتی را که می‌خواهید و بر اساس آن برای قرار ملاقاتی که می‌خواهید باکسانی که به کار شما مرتبط هستند بگذارید و برنامه‌ریزی کنید.
• به فهرست میهمانان نگاهی بیندازید و تصمیم بگیرید که با چه کسی به چه دلیلی می‌خواهید ملاقات کنید.

در طول زمان برگزاری جشنواره
• جلب‌توجه مخاطبان آن‌طور که فیلم‌تان شایسته آن است به خود شما بستگی دارد. فیلم‌سازانی که بیشترین تلاش را در جذب مخاطب می‌کنند موفق‌ترین هستند.
• فراموش نکنید که کارت ویزیت خود را همیشه همراه داشته باشید.
• فیلم‌تان را در آی‌پد، تبلت یا لپ‌تاپ همراه داشته باشد تا در مواقع لازم بتوانید آن را به آدم‌هایی که علاقه‌مند هستند نشان دهید.
• در نشست‌ها و جلسات مربوط به حوزه بازار که به Industry Talk و Industry Sessions معروف هستند شرکت کنید و مطمئن باشید که از حضور در این نشست‌ها چیزهای زیادی خواهید آموخت.
• مشاورین حاضر در بازار را جست‌وجو کنید و سعی کنید با آن‌ها قرار ملاقات بگزارید تا بتوانید درباره فیلم‌تان با متخصصین این حوزه نیز صحبت کنید.
• به بخش Guest meets Guest (مهمانان با مهمانان ملاقات می‌کند) بروید و در دیگر ایونت‌های و برنامه‌هایی که برای معاشرت حاضرین در جشنواره ترتیب داده می شور شرکت کنید.
• تا جای ممکن با آدم‌های مختلف آشنا شوید و گفت‌وگو کنید.

پس از جشنواره
بلافاصله پس از اتمام جشنواره، ایدفا گزارشی از موقعیت فیلم شما در بازار و کسانی که فیلم شما را دیده‌اند و نظرات آن‌ها را برای شما می‌فرستد. آنچه باید انجام دهید این است که:
• با افرادی که فیلم شما را دیده‌اند و از آن خوش‌شان آمده است تماس بگیرید.
• با افرادی که نام در فهرست افراد حاضر در بازار آمده است اما فیلم شما را ندیده‌اند تماس بگیرید و در مورد فیلم توضیح دهید تا در صورت تمایل بتوانید لینک فیلم را برای‌شان بفرستید.
• به بازدید از صفحه اختصاصی فیلم‌تان در ایدفا ادامه دهید آن را در فواصل زمانی مشخص چک کنید تا درصورتی‌که گزارش جدیدی برای فیلم‌تان وجود داشت بتوانید سریع اقدام کنید. فیلم شما به مدت دو سال آنلاین خواهد بود و این شانس وجود دارد که در این مدت‌زمان افراد زیادی آن را تماشا کنند.

***

گفت‌وگو با سلما عبدالا، مدیرعاملAutlook Film Sales

اولین کاری که بعد از پذیرفته شدن فیلم‌مان در بخش Docs for Sale ایدفا باید انجام دهیم چیست؟
برای بازاریابی فیلم‌تان آماده شوید. Docs for Sale یکی از پربازدیدترین بازارهای مستند در جهان است که خریداران بالقوه زیادی در آن حضور دارند. تلاش کنید تا جایی که ممکن است فیلم‌تان توسط این آدم‌ها دیده شود. اولین کاری که باید انجام دهید این است که به تمام کسانی که می‌دانید به‌نوعی به درد کار شما می‌خورند ایمیل بزنید و در ایمیل‌تان حتماً سیناپس بی‌نقص از فیلم‌تان که اساساً داستان فیلم را توضیح می‌دهد همراه با سه عکس خوب از فیلم که می‌تواند به‌خوبی فیلم را معرفی کند همراه کنید و آن را برای تمامی پخش‌کننده‌ها، نماینده جشنواره‌ها و تلویزیون‌ها بفرستید.
فرض کنیم که یک نفر آشنایی چندانی با جشنواره ایدفا ندارد. اطلاعات لازم را از کجا می‌تواند به دست بیاورد؟
از اولین حضور من در ایدفا به ده سال پیش برمی‌گردد و ایدفا در این سال‌ها تغییرات بسیار زیادی کرده است. این بدین معنی است که هر بار برای حضور در این جشنواره باید خودت را به‌روز و آماده کنی. برنامه‌ها را به‌دقت بخوانی و قرارهایت را برنامه‌ریزی کنی. حضور فیزیکی در ایدفا به این معنی نیست که می‌توانی هرکسی را که دلت می‌خواهد ملاقات کنی.
ده سال پیش این‌طور بود اما الآن چنین نیست. وب‌سایت جشنواره را به‌دقت مطالعه کنید، با آدم‌هایی که می‌دانید قرار است در جشنواره حضور داشته باشند تماس بگیرید. سعی کنید در تمامی برنامه‌هایی که برگزار می‌شود شرکت کنید و از امکاناتی که Docs for Sale در اختیارتان قرار می‌دهد، (میزگرد و قرارهای برنامه‌ریزی‌شده) برای ملاقات با نماینده تلویزیون‌ها و آژانس‌های فروش و دیگر آدم‌هایی که به درد کارتان می‌خورند استفاده کنید.
Docs for Sale بستری فراهم می‌کند که بتوانید فیلم‌تان را بفروشید. چه پیشنهادهایی برای فیلم‌سازان دارید که بتوانند بهترین استفاده را از این موقعیت بکنند؟
خریداران، پخش‌کننده‌ها و نماینده جشنواره‌هایی را که فکر می‌کنید به فیلم شما علاقه‌مند خواهند شد را انتخاب کنید و از طریق ایمیل به آن‌ها خبر دهید که فیلم‌تان در بخش بازار جشنواره حضور دارد. به خاطر داشته باشید که بسیاری از خریداران فیلم‌هایی را انتخاب می‌کنند که در بخش رقابتی ایدفا پذیرفته‌شده‌اند و بسیاری نیز به سراغ کاتالوگ آژانس‌های فروش می‌روند و فیلم‌ها را بر اساس کاتالوگ آن‌ها انتخاب می‌کنند. اگر می‌خواهید با یک آژانس فروش کارکنید، بدانید بهتر است قبل از ایدفا به سراغ آن‌ها بروید تا برای ایدفا نام فیلم‌تان در کاتالوگ آن‌ها باشد.
فهرستی از بازدیدکنندگان به‌صورت آنلاین موجود است. چطور خریداران بالقوه را از میان آن‌ها انتخاب می‌کنید؟
این‌که سابقه شرکت‌های موردنظرتان و سلیقه آن‌ها در انتخاب فیلم‌ها را بشناسید بسیار اهمیت دارد. می‌توانید در راهنمای ایدفا پروفایل شرکت‌ها را مطالعه کنید و همچنین با مراجعه به وب‌سایت EDN اطلاعات زیادی درباره آن‌ها بخوانید. هم‌زمان به خاطر داشته باشید که با هرکسی ملاقات می‌کنید از شرکت، آنچه تولید می‌کنند و نیازهای‌شان بپرسید... این نکته را هم فراموش نکنید که خیلی از شرکت‌هایی که فیلم‌های‌شان در بخش Docs for Sale پذیرفته‌شده و برای تماشا موجود است خودشان در جشنواره حضور ندارند. پیشنهاد من این است که پیش از شروع ایدفا با آن‌ها تماس بگیرید.
ممکن است توضیح دهید که بهترین روش تبلیغ کردن برای فیلم چیست؟ آیا شیوه تبلیغ یک فیلم بسیار وابسته به نوع فیلمی است که می‌خواهید بفروشید؟
Docs for Sale یک فرصت فوق‌العاده برای فروش فیلم است چراکه شما با آدم‌هایی صحبت می‌کنید که صدها فیلم را در سال به نمایش می‌گذارند پس قدم اول این است که بدانید چرا فیلم شما اوریجینال است. در زبان بازاریابی باید دنبال ویژگی منحصربه‌فردتان باشید یعنی آنچه فیلم شمارا از دیگر فیلم‌ها متمایز می‌کند. البته کاملاً درست است که برای هر فیلم باید روش بازاریابی منحصربه‌فرد خودش را بیابید.
ممکن است کمی درباره نحوه برنامه‌ریزی برای پخش فیلم صحبت کنید. چه استراتژی برای پخش فیلم باید داشت؟ تمرکز اولیه باید بر کجا باشد؟ جشنواره‌ها، فروش حقوق تلویزیونی یا فروش حق پخش آن؟ شاید برای فیلم‌سازان تازه‌کار پیدا کردن یک آژانس فروش بهترین کار باشد؟
این مسئله خیلی زیاد بستگی به فیلم و نوع مخاطب‌تان دارد. اگر تصمیم گرفتید با یک آژانس فروش کار کنید، پیشنهاد من این است که با آن‌ها پیش از جشنواره ایدفا تماس بگیرید. ایدفا بزرگ‌ترین و آخرین بازار پیش از پایان سال میلادی است و ما نمی‌خواهیم فرصت همکاری در ارائه فیلم شما را از دست بدهیم. اگر تصمیم گرفتید خودتان مسئولیت پخش و فروش فیلم‌تان را بر عهده بگیرید، باید پیش از تماس گرفتن با هرجایی استراتژی فروش‌تان را مشخص کنید و درباره آن تصمیم بگیرید: آیا فیلم‌تان قابلیت اکران سینمایی دارد یا نه؛ تلویزیون‌ها معمولاً به نسخه‌ای کوتاه‌تر از نسخه سینمایی نیاز دارند؛ پلتفرم‌های دیجیتال نیز برای این‌که بخواهید خودتان فیلم‌تان را پخش کنید وجود دارند... در کل امروز فرصت‌های بی‌شماری برای این‌که خودتان دست‌به‌کار شوید وجود دارد.
از یک آژانس فروش چه انتظاری می‌توان داشت؟ آن‌ها چه‌کار می‌توانند بکنند و چه توانایی‌هایی دارند؟
آژانس‌های فروش دارای شبکه گسترده‌ای از ارتباطات با پلتفرم‌های مختلف، پخش‌کننده‌ها، جشنواره‌ها، vodها و تلویزیون‌ها در سطوح بین‌المللی هستند. آن‌ها شناخت درستی از شرایط بازار، فیلم‌های موجود در بازار، هزینه‌های مجوز و غیره دارند. با تکیه‌بر این دانش می‌توانند به شما کمک کنند فیلم‌تان در مسیر درستی قرار گیرد و در بهترین حالت ممکن می‌توانند پیرامون فیلم‌تان سروصدا به وجود آورند و تماشاگران بیشتری را جذب آن کنند.
آیا پیشنهاد دیگری دارید؟
تماشای فیلم‌ها را فراموش نکنید. علی‌رغم تمامی وظیفه‌ای که برای انجام کار و ایجاد ارتباط دارید، درنهایت همه این‌ها برای «هنر مستند» است. پس تجربه تماشای مستندها را در سالن‌های زیبا و جلسات پرسش و پاسخ بعد آن را از دست ندهید.