مارتین اسکورسیزی موسیقی بلوز را تقدیم می‌کند
[ احسان خوش بخت ]


این مجموعه ی درخشان که در سال 2003 توسط شبکه های BBC و PBS تهیه شده، حاصل ایده ای از مارتین اسکورسیزی برای معرفی موسیقی بلوز و مکاشفه ای در ریشه های تاریخی آن است. بلوز، موسیقی سیاهان آمریکا و میراث هنرمندانه ای از دوران غم بار بردگی است که از اوایل قرن تا دهه 1960 ــ زمان انقراض استادان بلوز و انتقال این سنت موسیقایی به نوازندگان جدید راک که عموماً انگلیسی بودند ــ دوام آورده و یکی از ناب ترین فرم های هنری عصر مدرن محسوب می شود. خود اسکورسیزی کارگردان اولین فیلم مجموعه و تهیه کننده ی بقیه ی آنهاست. مجموعه از سفر به آفریقا شروع شده و به دلتای می سی سی پی می رسد و به گسترش و تاثیر بلوز در موسیقی های پس از خودش، به خصوص راک اندرول، ختم می شود. در این پروژه که ساخت آن شش سال طول کشید، کارگردان ها سبک شخصی خود را در روایت های شان از بلوز به کار می گیرند. شکل داستان گوی این موسیقی از دردها و رنج ها و تنهایی های نوع بشر به آن زبانی بی مرز بخشیده و یکی از ایده های اصلی مجموعه نیز تمرکز بر این جهان شمولی موسیقی بلوز است که در فیلم های وندرس و مایک فیگیس (دو کارگردان اروپایی مجموعه) به خوبی دیده می شود. این فیلم ها و کارگردان ها عبارتند از:

درست مثل رفتن به خانه (مارتین اسکورسیزی): ادای دین به موسیقی دلتای می سی سی پی از خلال سفر یک موزیسین از این منطقه به آفریقا، همراه با احساس وابستگی عمیق به این شکل از موسیقی و فرهنگ قصه گوی آن با اجراها و مصاحبه های جدید و قدیمی از کوری هریس، جان لی هوکر، تاج محل، مادی واترز، لد بِلی، علی فرکا و سلیف کیتا.

روح یک مرد (ویم وندرس): فیلم وندرس ادای دین به سه موزیسین بلوز مورد علاقه اش اسکیپ جیمز بلایند، ویلی جانسن و جی. بی. لنوار است و وندرس با سبکی مستند- داستانی، ماجرای زندگی این سه را با تاریخ موسیقی بلوز درمی آمیزد. اجراهایی از خوانندگان این سال ها بر روی قطعه های این سه نفر، نشانه ی پیوند موسیقی مورد علاقه ی او در گذشته با دوستان امروزینش (لو رید، نیک کیو، بانی رایت و دیگران) است. وندرس می گوید:" آمریکای حقیقی را بیش از هر کتاب یا فیلمی در آثار این سه مرد کشف کرده ام".

راه ممفیس (ریچارد پیرس): ادای دین به شهر ممفیس، زادگاه بلوز، و تلاش برای زنده نگه داشتن خاطره ی این فرم اصیل و بومی هنری در آمریکا با همراهی بی بی کینگ و با تصاویر و گفت وگوهایی از فتس دامینو، لیتل ریچارد، هاولین وولف و سام فیلیپس.

گرم شدن با آتش شیطان (چارلز بارنِت): داستان پسربچه ای در دهه ی 1950 در می سی سی پی که بین موسیقی مذهبی گاسپل و کشش به بلوز که به موسیقی شیطان معروف شده بود، بلوز را برمی گزیند. بارنت خود بزرگ شده ی همان منطقه است و بهترین تصاویر آرشیوی مجموعه در فیلم او وجود دارد، از بیگ بیل برونزی تا ویلی دیکسن، بسی اسمیت، دایانا واشینگتن و سانی بوی ویلیامسن.

پدرخوانده ها و پسران (مارک لوین): سفری با چاک دی به شیکاگو که یکی از مراکز مهم بلوز و در واقع قلب تپنده ی شهری آن بود. اشاره هایی به موسیقی امروزی هیپ هاپ و تصاویر آرشیوی فوق العاده ای از پل باترفیلد و مادی واترز در فیلم دیده می شود.

سرخ، سفید و بلوز (مایک فیگیس): ادای دین به نوازندگان بلوز انگلیسی و گفت وگو با آنها شامل ون موریسن، اریک کلاپتون، جف بک، تام جونز، استیو دین وود، اریک بوردون و بسیاری دیگر. همه چیز به اجرای زنده این موزیسین ها در استودیوی مشهور اَبی رُد در لندن ختم می شود. فیگیس سعی می کند به این پرسش پاسخ دهد که چرا موسیقی عده ای از موزیسین های خودآموخته ی سیاه پوست و بسیار فقیر آمریکایی، اروپا را چنین تکان می دهد.

پیانوی بلوز (کلینت ایستوود): ایستوود که خودش هم پیانو می زند به جست وجوی ارزش های این ساز در موسیقی بلوز و ریشه های آن در جاز می رود. مصاحبه ها و اجراها عموماً معاصرند و تعدادشان بسیار زیاد.

در همین زمینه:
ورود به وضعیت انسانی

این نوشته ابتدا در وبلاگ یادداشت های سینماتوگراف منتشر شده است.

 

منبع: رای ُبن مستند | تاريخ: 1388/12/10
 | فهرست مطالب ابتدای صفحه | 
به گروه فيس بوک ما بپيونديد