+ فیلم‌های مستند ایرانی در سال‌های اخیر در بسیاری از بهترین جشنواره‌های دنیا به نمایش درآمده‌اند و جوایز بسیاری را کسب کرده‌اند و در جهان درخشیده‌اند، اما آن‌گونه که باید خبر آن‌ها منتشر و ثبت‌نشده است. در صفحه «در گوشه و کنار جهان، سینمای مستند ایران در عرصه بین‌المللی» از بهار سال ۹۴ با رویکردی پژوهشی و با هدف ثبت و تاریخ‌نگاری حضور و موفقیت مستندسازان و فیلم‌های مستند ایرانی، به حضورهای بین‌المللی سینمای مستند ایران پرداخته‌ایم. این صفحه همچنان در سایت و فصلنامه سینماحقیقت منتشر خواهد شد. اگر در سال جدید به‌عنوان عضوی از هیئت انتخاب یا داوران در جشنواره‌ای بین‌المللی حضور دارید یا فیلم‌تان در برنامه‌ای فرهنگی یا جشنواره بین‌المللی حضور و به نمایش درآمده یا درمی‌آید به ما خبر دهید تا این متن کامل‌تر شود.
***
- چهار فیلم مستند مجتبی میرتهماسب با حضور او در آمریکا به نمایش درآمدند. مستند «شش قرن و شش سال» اکتبر در مرکز مطالعات ایران دانشگاه استنفورد، مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه نورث وسترن شیکاگو، انجمن فرهنگی ایرانیان سن‌دیگو به روی پرده رفتند. فیلم مستند «بانوی گل‌سرخ» و دو مستند «صدای دوم» و «ساز مخالف» نیز در دانشگاه یوسی‌ال‌ای و انستیتو گوته لس‌آنجلس با حضور کارگردان و برگزاری نشست به روی پرده رفتند.
- جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی نامور بلژیک به مستند «در پناه بلوط» ساخته مهدی نورمحمدی تعلق گرفت. جشنواره نامور بلژیک امسال در بیست‌ودومین دوره خود با حضور برترین مستندسازان حیات‌وحش جهان در شهر فرانسوی‌زبان نامور برگزار شد.
- فیلم مستند کوتاه «فرشته نگهبان آب» به کارگردانی طلایه اطلسی در دهمین همایش فیلم‌های باستان‌شناسی آگون یونان به نمایش درآمد. دهمین دوره همایش بین‌المللی فیلم‌های باستان‌شناسی آگون ۱۷ تا ۲۳ اکتبر برابر با ۲۶ مهر تا ۲ آبان در شهر آتن یونان برگزار شد.
- فیلم مستند «عباس کیارستمی: یک گزارش» ساخته بهمن مقصودلو در جشنواره تیرانا (البانی) که از ۴ تا ۱۱ نوامبر برگزار شد به نمایش درآمد.
- فیلم «دریاچه تنها» به کارگردانی محمد احسانی در نهمین جشنواره فیلم‌های زیست‌محیطی کرواسی به نمایش درآمد. این مستند موفق به دریافت جایزه ویژه هیئت‌داوران از جشنواره بین‌المللی محیط‌زیست فنلاند واسا شد.
- فیلم مستند «نفس‌های یک تالاب» ساخته وحید حسینی نامی در نخستین جشنواره فیلم مستند ترودوک کشور اکراین به نمایش درآمد. این جشنواره ۸ الی ۱۰ سپتامبر برگزار شد.
- فیلم مستند «معصومه» به کارگردانی سونا مقدم در پنجاهمین جشنواره بین‌المللی فیلم برزیل حضور داشت.
- فیروزه خسروانی؛ مستندساز ایرانی به‌عنوان داور بخش مستند در جشنواره فیلم زوریخ حضور داشت.
- فیلم «گزارشی درباره مینا» ساخته کاوه مظاهری در جشنواره بین‌المللی فیلم پارسی استرالیا به نمایش درآمد.
- فیلم مستند «مهاجر پرنده است» ساخته مرضیه ریاحی در جشنواره بین‌المللی مستند حقیقت اوکراین که از ۸ تا ۱۰ سپتامبر در اوکراین برگزار شد به روی پرده رفت.
- فیلم مستند «آنا» ساخته عسل غریب در جشنواره فیلم کودکان کانادا به نمایش درآمد.
- فیلم مستند «ن بی‌دردسر» به کارگردانی یلدا قشقایی در شانزدهمین جشنواره بین‌المللی به لک فیلم برلین، برنده جایزه بخش بهترین تولید فیلم مستند این رویداد شد.
- هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی مستند کره DMZ Docs طی روزهای ۱ تا ۸ مهر ۹۵ در شهرهای گویانگ و پاژو کشور کره‌جنوبی برگزار شد و فیلم مستند «ناخدا سلیمان» ساخته سعادتعلی سعیدپور در بخش مسابقه آسیای این جشنواره روی پرده رفت.
- فیلم مستند «بَرد» به کارگردانی حمید جعفری در بخش مسابقه دو جشنواره جهانی در پاریس و کالدونیا به نمایش درآمد. این مستند ابتدا در جشنواره سیلوئت پاریس و سپس در جشنواره بین‌المللی فیلم‌های مردمی آنو رو آبورو در کالدونیای جدید در بخش مسابقه بین‌الملل به رقابت پرداخت. این مستند همچنین در بخش پانورامای بیست‌ونهمین دوره جشنواره بین‌المللی ایدفا به نمایش درآمد. حمید جعفری به‌عنوان داور در جشنواره بین‌المللی فیلم‌های مستند مردم‌شناسی درخت زردآلو در ارمنستان نیز حضور داشت.
- مستندهای «باخدا می‌رقصم» ساخته هوشنگ میرزایی، «سونیتا» ساخته رخساره قائم‌مقامی و «بَرد» ساخته حمید جعفری در بخش مسابقه دهمین جشنواره آنوروآبرو اقیانوسیه فرانسه و بخش غیررقابتی چهارمین جشنواره بین‌المللی دهوک کردستان عراق حضور داشتند.
- فیلم مستند «پناهگاه» به کارگردانی عباس سندی در بخش مستند بیست‌وهفتمین دوره جشنواره نیواورلئان آمریکا به روی پرده رفت.
- جایزه بهترین مستند کوتاه بخش سینمای ایران دوازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی ACTION ON FILM امریکا به فیلم «قاب‌های تنهایی» ساخته فریبا رستمی و جایزه بهترین مستند بلند به «شش قرن و شش سال» به کارگردانی مجتبی میرتهماسب اهدا شد.
- تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین فیلم مستند جشنواره اسلامی کازان روسیه به فیلم مستند «من می‌خوام شاه بشم» به کارگردانی مهدی گنجی تعلق گرفت.
- فیلم مستند «آتلان» ساخته معین کریم‌الدینی، جایزه بهترین فیلم مستند جشنواره بین‌المللی فیلم موندنس که به جشنواره کن آمریکایی معروف شده است را به دست آورد. این مستند همچنین در بخش مسابقه جشنواره فیلم کوزوو و جشنواره بین‌المللی فیلم موندنس به روی پرده رفت.
- فیلم مستند «عروسک‌ها نمی‌دانند» به کارگردانی نوا رضوانی، به بخش مسابقه جشنواره مذهب امروز ایتالیا راه یافت.
- فیلم مستند «رویاهای غرق‌شده» به کارگردانی اخلاقی‌پور در جشنواره فیلم Down Under Berlin به نمایش درآمد.
- جایزه بهترین مستند کوتاه جشنواره بین‌المللی فیلم‌های مستقل لاریوخا اسپانیا به فیلم مستند کوتاه «چیزی شبیه چشم‌هایم» به کارگردانی هوشنگ میرزایی تعلق گرفت.
- فیلم مستند «سپیده دمی که بوی لیمو می‌داد» به کارگردانی آزاده بی‌زارگیتی، به جشنواره جهانی فیلم سیدنی استرالیا راه یافت.
- «اوسیا» ساخته علیرضا دهقان، موفق به کسب جایزه سوم جشنواره معماری و شهرسازی استانبول ترکیه شد.
- جایزه سپنتا نهمین جشنواره فیلم‌های ایرانی سانفرانسیسکو در بخش بهترین مستند بلند به فیلم «آتلان» و جایزه سپنتا در بخش بهترین مستند کوتاه به مستند «با این دست‌ها» به کارگردانی رضا حائری اهدا شد.
- فیلم مستند «باخدا می‌رقصم» ساخته هوشنگ میرزایی به بخش مسابقه هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کینو فست مسکو کشور روسیه راه یافت.
- فیلم مستند بلند «در میان امواج» به کارگردانی مینا کشاورز در اولین حضور بین‌المللی خود در جشنواره Films From the South در اسلو پایتخت نروژ نمایش داده شد.
- فیلم مستند «دیدار برگ» به کارگردانی فضل‌الله تاری به بخش مسابقه نهمین جشنواره فیلم‌های آسیایی آمریکایی آستین راه یافت.
- دو فیلم مستند «ناخدا سلیمان» و «اوسیا» در دو جشنواره محیط‌زیستی جمهوری چک به نمایش درآمدند.
- جایزه بهترین فیلم مستند چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم زنان هرات، به فیلم «فیلم من یک بازیگر شادم» ساخته سامره رضایی اهدا شد. در این جشنواره جایزه بهترین کارگردانی نیز به شیرین برق‌نورد و محمدرضا جهان‌پناه برای فیلم «صحنه‌هایی از یک طلاق» اهدا شد. تندیس ویژه این جشنواره نیز برای مجموعه آثار به رخشان بنی‌اعتماد که در مراسم حضور داشت، تعلق گرفت.
- فیلم مستند «مانکن‌های قلعه حسن‌خان» به کارگردانی سام کلانتری، برای نمایش در بخش مسابقه بیستمین دوره جشنواره مستند آف سینما در کشور لهستان پذیرفته شد. این جشنواره از تاریخ ۲۳ الی ۳۰ آبان ۹۵ در شهر پزنان لهستان برگزار شد.
- فیلم مستند «A157» به کارگردانی بهروز نورانی‌پور در بخش فیلم‌های مستند و انیمیشن پنجاه‌ونهمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های مستند و انیمیشن لایپزیگ و بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند داکیومنت آرت آلمان به روی پرده رفت.
- مستند «مادرکشی» به کارگردانی کمیل سوهانی در برنامه جایزه شبکه جشنواره‌های سبز (GFN) در بین ۲۶ اثر برگزیده جشنواره‌های سبز جهان رتبه دوم را به خود اختصاص داد.
- مستند «اعتراض وارد نیست» به کارگردانی فرناز و محمدرضا جورابچیان برنده جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند شانزدهمین دوره جشنواره بیروت شد. این مستند نامزد دریافت جایزه بهترین مستند از نگاه هیئت‌داوران جشنواره «نِز» کلکته نیز بود.
- مستند «خاطره‌های خط‌خطی» ساخته ناصر صفاریان و «۷۶ دقیقه و ۱۵ ثانیه با عباس کیارستمی» به کارگردانی سیف‌الله صمدیان در جشنواره فیلم‌های ایرانی لندن روی پرده رفت.
- مستند «قلمرنج» به کارگردانی حبیب باوی‌ساجد به مناسبت چهاردهمین سالگرد درگذشت احمد محمود و به مناسبت دو هفته مرور بر هنر معاصر ایران، بانام «پنجره‌ای رو به هنر معاصر ایران» در ارمنستان به نمایش گذاشته شد.
- فیلم مستند «تنها وش» ساخته فتح‌الله امیری به‌طور هم‌زمان در جشنواره حیات‌وحش VAASA فنلاند، جشنواره فیلم طبیعت Matsalu کشور استونی در قاره اروپا و جشنواره حفاظت حیات‌وحش نیویورک Wildlife Conservation Film Festival حضور یافت. این مستند جایزه برتر جشنواره فیلم مستند نیویورک را به دست آورد.
- «رویاهای دم‌صبح» ساخته مهرداد اسکویی جایزه جشنواره لیبرته بلژیک را دریافت کرد. همچنین جایزه ویژه هیئت داوران بخش مسابقه جشنواره آنتنا، جایزه بهترین مستند جشنواره فیلم لندن، جایزه بهترین مستند بلند از جشنواره پیامی به بشریت روسیه، جایزه جشنواره داکوفست، جایزه جشنواره فیلم‌های مستقل اوزنابروک آلمان، نامزد بهترین فیلم مستند بلند در آکادمی آسیاپاسیفیک ازجمله حضورهای بین‌المللی این فیلم مستند است.
- دو مستند «رویاهای دم‌صبح» و «اهل هوا» به کارگردانی آبتین سرابی در بخش رقابتی سی و پنجمین جشنواره فیلم مردم‌شناسی ژان روش فرانسه به روی پرده رفتند.
