شرمین عبید چینائی با دریافت اولین اسکار پاکستان برای فیلم مستند حفظ صورت در ۲۶فوریه ۲۰۱۲ تاریخ ساز شد. او که یک روزنامه‌نگار تحقیقی و مستندساز است، علاوه بر افتخار دریافت جایزه‌ی اسکار توانست برای اولین بار در تاریخ سینمای پاکستان جوایزی نظیر جایزه‌ی اِمی را نیز کسب کند.
فیلم مستند حفظ صورت بر روی تلاش‌های دکتر محمد جواد، جراح متخصص زیبایی انگلیسی - پاکستانی تمرکز دارد که به پاکستان سفر می‌کند تا به زنانی که قربانی اسیدپاشی هستند، کمک کند. این مستند نه تنها نشان‌دهنده‌ی مخمصه‌ای است که صد‌ها زن در سراسر پاکستان در طول سال به آن گرفتار می‌شوند، بلکه نگاهی دارد به لایحه‌ی تاریخی تصویب شده توسط مجلس پاکستان که مجازات سختی را برای عاملان این جنایت هولناک در نظر گرفته است.
شرمین درباره سختی‌های ساخت مستندش می‌گوید: «موانعی که بر سر راه مستندسازان در پاکستان وجود دارد بیشتر به تامین مسائل مالی بر می‌گردد تا مسائل جنسیتی. برای ساخت مستند حفظ صورت هیچ‌گونه مشکل فیزیکی پیش نیامد؛ اما در عوض بزرگ‌ترین مشکل طرز تفکر جوامع محلی بود. بیشترین آماری که در مورد خشونت اسیدی وجود دارد مربوط به منطقه‌ی کمربندی سرائیکی در استان پنجاب است. منطقه‌ای که در آن‌جا پنبه پرورش می‌دهند و اسید هم به وفور یافت می‌شود؛ چرا که از آن در مزارع استفاده می‌کنند. در چند روز اول فیلمبرداری، در ارتباط با این جوامع و زنانی که نجات یافته بودند دچار مشکل شدیم؛ اما بعد از این‌که در شهر مستقر شدیم و توانستیم با آن‌ها ارتباط برقرار کنیم دیگر با مانعی روبرو نشدیم.»
شرمین معتقد است به عنوان یک مستندساز و روزنامه نگار وظیفه داشته مسئله‌ای را مطرح کند که هیچ کسی دوست نداشته درباره آن صحبت کند و ادامه می‌دهد: «حفظ صورت را ساختم که شاید بتواند ابزاری آموزشی شود برای گسترش آگاهی و ترویج گفت‌و‌گو در این مورد. زاکیا و رخسانا، دو شخصیت اصلی در این فیلم نماد زنانی هستند که در مواجه با شرایط وحشتناک و غیر قابل تصور از خود بردباری و شجاعت نشان دادند. داستان آن‌ها تماشاگران را تحت تاثیر قرار داد و خوشبختانه وجهه روشنی به این مسئله بخشید.»
حفظ صورت (آبرو – که در برخی منابع فارسی نجات چهره ترجمه شده است)، زندگی قربانیانی را دنبال می‌کند که در پی ترمیم چهره‌ی خود و بدادگاه کشاندن حمله‌کنندگان هستند. اسیدپاشی، بد‌ترین شکل جنایت محلی و خانگی در پاکستان است که اغلب، دختران طبقات متوسط را گرفتار می‌کند. چنین افرادی ضمن این‌که چهره خود را برای زندگی از کف می‌دهند از جامعه نیز طرد می‌شوند. به گفته‌ی دانیل یونگ، همکار کارگردان: «هدف این فیلم بیش از نمایش یک جنایت وحشتناک وطرح یک مسئله اجتماعی، امید به آینده است».
هر چند نمایش فیلم در پاکستان همراه با محدودیت‌هایی بوده و کارگردان برنده اسکارش متهم به سیاه نمایی شده، اما عبید چینائی می‌گوید: «شخصا فکر می‌کنم به جای پاک کردن صورت مسئله و فرار از آن باید برای رفع آن چاره‌ای اندیشید و اولین قدم در این راه آن است که بپذیریم کشور ما نیز مثل سایر کشور‌ها مشکلاتی دارد که باید آن‌ها را بر طرف کنیم.»
***
رای ُبن مستند پیشنهاد می‌کند تا به تماشای این مستند در بخش نمایش‌های ویژه هفتمین دوره جشنواره سینماحقیقت که طی روزهای ۱۹ تا ۲۶ آذرماه ۱۳۹۲ در سینما فلسطین و سینما سپیده شهر تهران برگزار خواهد شد، بنشینید.
در همین زمینه بخوانید:
برخی واکنش‌های درون کشور پاکستان به یک فیلم مستند
سایت و تریلر فیلم
